Uz
<< ETü uz < ETü u- yapabilmek, muktedir olmak +Iz1 → ulu
Tarihte En Eski Kaynak
uz "usta, sanatkâr" [ Uygurca İyi ve Kötü Prens Öyküsü (1000 yılından önce) : tégir kopuzka ertiŋü uz érti [prens kopuzda son derece ustaydı] ]
uz "usta, sanatçı, marifet sahibi" [ Mesud b. Ahmed, Süheyl ü Nevbahar (1387) : ey canımın canı uz kişi, kim işleye senin işlediğin işi ]
uz "uygun, şayan" [ Dede Korkut Kitabı (1400 yılından önce) : Kara Güne oğlu Budağıla uz düşmedi, birbirine söz atışdılar. ]
Önemli Not: Bu kaynak kayıtlara geçmiş ve bu kelimenin kullanıldığı yazılı ilk kaynaktır. Kullanımı daha öncesinde sözlü olarak veya günlük hayatta yaygın olabilir.
Kelime Kökeni
Eski Türkçe uz sözcüğünden evrilmiştir. Eski Türkçe sözcük Eski Türkçe u- "yapabilmek, muktedir olmak" fiilinden +Iz1 sonekiyle türetilmiştir. Daha fazla bilgi için ulu maddesine bakınız.
Ek Bilgi
Uy- fiiliyle köken ilişkisi olmadığı halde onunla birleştirilerek anlam kaymasına uğramıştır. ● Yapım eki +sAl değil +Il dır. Türkçede Dil Devrimi öncesi +sAl ekini taşıyan iki kelimeden biri olduğuna dair görüş yanlıştır. Karş. kumsalBenzer Kelimeler
Etiketler: Ses evrimi, Eski Türkçe, Türeme kategori veya etiketlerine bağlıdır. Uz ne demek?
