Tümen

~ İr *tu-māna "büyük ölçü", çok büyük sayı, onbin sayısı

Tarihte En Eski Kaynak

tümen "onbin" [ Orhun Yazıtları (735) : Tabgaç Oŋ tutuk béş tümen sü keldi ]
tümen "büyük küme, İran'a özgü bir askeri birlik" [ (1600 yılından önce) ]
tümen tümen "pek çok (argo)" [ A. Fikri, Lugat-ı Garibe (1889) ]
tümen "orduda bir birlik, fırka" [ Resmi Gazete (1934) ]
tümgeneral "[< tümen-general] tümen kumandanı" [ Osmanıcadan Türkçeye Cep Kılavuzu (1935) ]

Önemli Not: Bu kaynak kayıtlara geçmiş ve bu kelimenin kullanıldığı yazılı ilk kaynaktır. Kullanımı daha öncesinde sözlü olarak veya günlük hayatta yaygın olabilir.

Kelime Kökeni

Proto-İranca (Ana-İranca) yazılı örneği bulunmayan *tu-māna ""büyük ölçü", çok büyük sayı, onbin sayısı" sözcüğünden alıntıdır.

Ek Bilgi

İrani kaynak için bkz. Bailey 1985: 120. Toharca tmān/tumane bir İrani dilden alıntı olmalıdır. Cf. Douglas Adams, A Dictionary of Tocharian B 301. || TTü sözcük askeri kullanımda sadece “İran ordusuna özgü bir birlik” anlamında kaydedilmiştir. Ancak Farsça tuman (onbin, bir askeri birlik) biçimi Asya Türkçesinden alınmıştır.

Etiketler: Alıntı, Proto İranik veya bir İrani dil kategori veya etiketlerine bağlıdır. Tümen ne demek?