Denk
< ETü teg-/ten- değmek, eşdeğer olmak, gibi veya kadar olmak → değ-
Tarihte En Eski Kaynak
teŋ "eş, gibi, yaşıt (edat ve sıfat)" [ Divan-i Lugat-it Türk (1070) ]
teŋ "uygun ("denk gelmek" anlamında" [ Divan-i Lugat-it Türk (1070) : teŋsizde tegirmen turgursa yarağsızda yar barır [uygunsuzda değirmen yapsa faydasızda yar (değirmen kolu) gelir] ]
teŋ "göl, bataklık ("yatay düzlem" anlamında)" [ Divan-i Lugat-it Türk (1070) ]
deŋlü "denli, kadar" [ TDK, Tarama Sözlüğü (1400 yılından önce) : yani Rabbin şol deŋlü atâ éde ki sen razı olasın ]
deŋ "terazinin veya hayvan yükünün hafif tarafına konan denge taşı" [ Mütercim Asım, Burhan-ı Katı Tercemesi (1798) ]
deŋsiz "münasebetsiz, uygunsuz" [ Meninski, Thesaurus (1680) ]
denklem "eşitlik" [ c (1939) : Muadelenin Türkçe'de karşılığı bu sene için denklemdir. ]
Önemli Not: Bu kaynak kayıtlara geçmiş ve bu kelimenin kullanıldığı yazılı ilk kaynaktır. Kullanımı daha öncesinde sözlü olarak veya günlük hayatta yaygın olabilir.
Kelime Kökeni
Eski Türkçe teg- veya ten- "değmek, eşdeğer olmak, gibi veya kadar olmak" fiilinden türetilmiştir. Daha fazla bilgi için değ- maddesine bakınız.
Ek Bilgi
Karş. dek1 ETü teg > TTü dek (gibi, kadar) edatının varyant biçimi iken anlam ayrışmasına uğramıştır. Birincil anlamı "eş, eşit, gibi", ikincil anlamı "uygun, münasip", 18. yy"da kayda geçen üçüncül anlamı "hayvan sırtına sağlı sollu eşit olarak yüklenen yük"tür.Kelime Telaffuzu
Denk kelimesiniz telaffuz edilişini Telaffuz sözlüğünden dinleyebilirsiniz, Denk nasıl telaffuz edilir? Öğrenmek ve dinlemek için oynat ikonuna basın.
Bu kelime telaffuzunu TRT Telaffuz sözlüğü sağlamaktadır.
Benzer Kelimeler
Etiketler: Türeme, Eski Türkçe kategori veya etiketlerine bağlıdır. Denk ne demek?
